De Afsluitdijk is een wonder van menselijk vernuft, er is ook een keerzijde voor de ecologische toestand van het IJsselmeer. Het unieke ecosysteem van het IJsselmeer staat onder druk.

Door het verdwijnen van de Zuiderzee is het ecologisch leven in het IJsselmeer afgenomen. Belangrijke leefgebieden voor vogels, vissen en andere flora en fauna ontbreken. De grens van zoet naar zout is hard. Er is te weinig basis voor voedsel om een robuust voedselweb op te bouwen.

Om het IJsselmeer toekomstbestendig te maken, is er nieuw leefgebied nodig: grote stukken met riet, graslanden die in het voorjaar onder water staan; ondieptes en leefgebieden met een afwisseling aan zoet- en brakwater invloeden, zodat het flora- en faunaleven tot bloei kan komen. De huidige soortenarme situatie leidt er toe dat het gebied ‘toekomstige veranderingen niet kan opvangen waardoor het systeem sterk uit balans raakt’.

Naast ontbrekende leefgebieden is het waardevol om te zoeken naar nieuwe verbindingen tussen leefgebieden. De vismigratierivier bij Kornwerderzand is daar een goed voorbeeld van. Door de aanleg van de rivier kunnen missen makkelijker en natuurlijker migreren van de Waddenzee naar de rivieren. Hierdoor kunnen verschillende soorten die van belang zijn voor een goed functionerend ecosysteem hun levenscyclus weer voltooien. Door het systeem robuuster te maken kan het extra belasting door klimaatverandering en economische activiteiten veerkrachtig opvangen.