De laatste platformbijeenkomst van 2021 stond in het teken van delfstoffen(winning) en scheepvaart en nautische economie in het IJsselmeergebied. Zo’n 60 deelnemers uit de sector, belangengroeperingen en de overheid kwamen op 18 november online bij elkaar om in gesprek te gaan over ambities en ontwikkelingen die zich op deze thematische terreinen voordoen.
Tijdens het ochtenddeel van de bijeenkomst stond het onderwerp delfstoffenwinning centraal. Cas van Hardeveld (Cascade) trapte af en gaf een kijkje in de keuken van de delfstofwinning in Nederland. Hij ging hierbij specifiek in op circulariteit in de bouw, die vanwege een tekort aan passend secundair materiaal zeer uitdagend blijft. Marco Schut (Bovisie) lichtte de door hem ontwikkelde internetapplicatie toe, die vraag en aanbod van delf- en grondstoffen matcht. Het matchen van bouwmateriaal leidt tot kostenbesparing en vermindert CO2-uitstoot door kortere transportafstanden.
Marloes Herms (Koninklijke Smals) nam de deelnemers mee in de activiteiten van familiebedrijf Smals. Het bedrijf koppelt baggerwerkzaamheden aan gebiedsontwikkeling. Het verbinden van kansen is belangrijk omdat er veel opgaven spelen in en rondom het IJsselmeergebied.
Programma Zandwinstrategie
Het tweede deel van de ochtend bestond uit drie interactieve deelsessies over het Programma Zandwinstrategie IJsselmeergebied. De deelnemers gingen in op vragen als: hoe ziet het grondstoffentransport er in het IJsselmeergebied uit over 25 jaar en wat zijn mogelijkheden om te verduurzamen? Hoe ziet het ideale participatieproces eruit? En: hoe kan zandwinning bijdragen aan de gebiedsdoelen?
In een plenaire sessie lichtte Noemi von Meijenfeldt (ministerie van IenW) het Programma Zandwinstrategie IJsselmeergebied toe. Doel van dit programma is om te komen tot een duurzame, vitale en kwaliteitsondersteunende zandwinning in het IJsselmeer gebied. Deelnemers kwamen tijdens de deelsessies onder andere tot de volgende adviezen voor dit programma:
• Haak aan bij de strategie delfstoffenwinning.
• Kijk naar techniek en innovaties en speel in op circulair bouwen.
• Er zijn veel opties voor koppelkansen! Denk hierbij aan zandwinning en de doorvaart van recreatievaart of woningbouwopgaven.
• Participatie is belangrijk. Neem het gebied goed mee in wat je doet en wees transparant.
• Integraal werken blijft in het IJsselmeergebied belangrijk; er gebeurt zoveel. Haak in op lopende projecten en processen.
Middagbijeenkomst: Scheepvaart & Nautische Economie
Na de lunch nam Andries de Weerd (Schuttevaer) de deelnemers mee in wereld van de Nederlandse binnenvaart. Uitdagingen voor de komende jaren zijn onder andere het verminderen van de CO2-uitstoot, het personeelstekort en een teruggang in het transport van diervoeders. Kansen daarentegen liggen in containervervoer, smart-shipping en circulariteit. Tim Schiereck (Rijkwaterstaat Midden Nederland) ging in op de rol van Rijkswaterstaat bij het beheer van vaarwegen. Rijkswaterstaat is onder andere verantwoordelijk voor een veilig en vlot verloop van de scheepvaart. Voor het beheer van de vaarwegen wordt nauw samengewerkt met andere partijen.
Ter afsluiting van het eerste middagdeel presenteerde Sandra van de Vegt (provincie Flevoland) de plannen en ontwikkelingen die spelen rond de Flevokust. Doel is om de Flevokusthavens door te ontwikkelen en hiermee de regionale economie te versterken. Daarnaast heeft vrachtverkeer via havens een positieve impact op het milieu doordat er minder wegverkeer plaatsvindt.
Verkenning Scheepvaart en Nautische Economie
Tijdens het tweede middagdeel ging Wouter van der Geest in op de verkenning Scheepvaart en Nautische Economie. Deze verkenning heeft tot doel ontwikkelpaden en toepassingen voor de scheepvaart en nautische economie te ontwikkelen. In december en januari vinden workshops plaats om drie toekomstbeelden uit te werken vanuit industrie, vrijetijdseconomie en natuur. Alle deelnemers aan de platformbijeenkomst werden van harte uitgenodigd zich hiervoor aan te melden bij Wouter van der Geest (w.van.der.geest@panteia.nl | 06 22 85 66 62).
Ook tijdens het middagdagdeel was er naast een plenair programma ruimte om in groepen uiteen te gaan en te discussiëren over verschillende vragen: wat betekent klimaatadaptatie voor de scheepvaart en hoe gaan we daarmee om? Hoe kunnen de scheepvaart en nautische economie inspelen op het toenemende ruimtegebrek? En: Welke potentiële kansen en bedreigingen doen zich op termijn voor?
Tijdens de discussies werden onder meer de volgende adviezen opgetekend:
• Leg havens, sluizen, bruggen en andere infrastructuur klimaatadaptief aan. Denk hierbij aan drijvende steigers die meegaan op het wisselende peil.
• Leer van landen die al te maken hebben met periodes van droogte en andere klimaatextremen.
• Zorg voor een heldere visie met duidelijke plaatsaanduidingen voor verschillende functies in het gebied.
• Vervul als Flevoland een koplopersrol op het gebied van de recreatievaart en smart-mobility. Denk hierbij aan semi-autonoom varen.
Bruine Vloot
Ten slotte verzorgde Rob van Hilten (BMC) een presentatie over de “Bruine Vloot”. Dit varend erfgoed bestaat uit vrachtschepen van zo’n honderd jaar oud met een lengte van ongeveer 25 meter. Veel van deze schepen zijn omgebouwd tot zeilende recreatieschepen. Door corona kon er maar met een beperkt aantal gasten worden gevaren, waardoor de sector in financiële problemen is geraakt. Op dit moment spannen verschillende partijen zich in om de schepen nu en in de toekomst varend te houden.
Zeepkist
De platformbijeenkomst werd afgesloten met het onderdeel “zeepkist”. Andries de Weerd van Schuttevaer vroeg aandacht voor een op handen zijnde wetswijziging die grote gevolgen zal hebben voor de zogenoemde “Witte Vloot” (passagiersschepen). Op dit moment geldt voor schepen met meer dan 50 passagiers dat afvalstoffen niet in het water mogen worden geloosd, maar afgedragen moeten worden aan afvalstations. Straks zou dat al moeten gelden voor schepen vanaf 12 passagiers. Daarvoor zijn er echter véél te weinig afvalstations beschikbaar. De Weerd roept havenbeheerders en gemeenten op voldoende mogelijkheden te creëren om “grijs” water adequaat te kunnen afdragen.
Tot slot
We kijken terug op een geslaagde platformbijeenkomst met inspirerende verhalen en levendige discussies. Ook in 2022 zal weer een aantal bijeenkomsten worden georganiseerd, waarop we elkaar – hopelijk ook weer fysiek – kunnen ontmoeten. In principe zullen de bijeenkomsten weer plaatvinden in mei, september en november. Potentiële thema’s voor de bijeenkomsten zijn: de “relatie binnen- en buitendijks”, “Large shallow lakes” en de “Ruimtelijke Verkenning”.
